Ι Γ Μ Ε

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓEΩΛOΓlKΩN ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

-------------------------------------------------------------------------------------

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔPOΓEΩΛOΓlAΣ ΘΕΡΜΟΜΕΤΑΛΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Α Κ ΒΙΤΩΡΙΟΥ - ΓΕΩΡΓΟΥΔΗ

Υδρογεωλόγου, Αν. Διευθυντού

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ ΚΟΥΝΗ Υδρογεωλόγου , Διευθυντού

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ - ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ

ΣΥΣΤΑΣΕΩΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΝΕΡΟΥ

- Δήμος ΕΛΥΜΝΙΩΝ, ΕΥΒΟΙΑ

==========================================================================

ΑΘΗΝΑ

2000

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

4.

Η ΧΗΜΙΚΗ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

5.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΑ: - Τοπογραφικός Χάρτης 1: 50 000 - Διαγράμματα κατά C. W αterlot - Πίνακας χημικών αναλύσεων

ΣΥΝΟΠΤΙΚΉ ΧΗΜΙΚΉ - ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΉ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ

ΣΥΣΤΑΣΕΩΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΝΕΡΟΥ

- ΔΗΜΟΥ ΕΛΥΜΝΙΩΝ, ΕΥΒΟΙΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Δίδεται η γεωλογική δομή της ευρύτερης περιοχής των θέσεων δειγματοληψίας, καθώς επίσης η υδρογεωλογική δομή και λειτουργία των σχηματισμών που τροφοδοτούν τις θέσεις.

Εξηγείται ο χημισμός του νερού και δίδεται αναλυτικά το ιοντικό περιεχόμενο του σε όλες τις θέσεις.

Διαπιστώνεται γενικά, χαμηλή περιεκτικότητα των νερών σε Na, Κ, Cl, SO4, ΝO3 και υψηλή περιεκτικότητα σε Mg ( 39.9 - 98.3 mg/l ), που τους προσδίδει τον χαρακτηρισμό

"Μαγνησιούχο Νερό", όπου η τελευταία υπερβαίνει την συγκέντρωση των 50 mg/l που θέτει το Προεδρικό Διάταγμα 433 / 83, Παράρτημα III, Παράγρ. 2, Αρθρο 9.

---

1.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στην παρούσα δίδονται τα αποτελέσματα χημικών αναλύσεων δειγμάτων νερού από θέσεις ( : πηγές, γεωτρήσεις φρέατα) της περιοχής του Δήμου Ελυμνίων, η χημική - υδρογεωλογική τους

αξιολόγηση με την σχετική συμπερασματολογία και τις προτάσεις χρήσης.

Συντάσσεται σε συνέχεια της Μελέτης για τις Μεταλλικές πηγές Οσίου Δαυίδ του ιδίου Δήμου και μέσα στο γενικότερο πλαίσιο ερευνών μας του Προγράμματος Β' ΚΠΣ.

Οι θέσεις είναι πρώτου ενδιαφέροντος για τον Δήμο, ο οποίος κατ' αρχήν τις εντάσσει στα σχέδιά του για ανάπτυξη της περιοχήςτου.

Εδώ, να ευχαριστήσομε τον Δήμαρχο κ Δ Κατσίνη, τονΑντιδήμαρχο κ Α Ψαρρό, που αποτύπωσε τις θέσεις και φρόντισε για την δειγματοληψία και τον κ Ε Ανδριόλα, Πρόεδρο ΔΣ της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού και Ανάπτυξης Λίμνης, όλους για το ενδιαφέρον τους και για την επικοδομητική και ευχάριστη συνεργασία μαζί τους.

2.

ΤΟ ΓENIKO ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Οι συζητούμενες θέσεις, ή όλες εν γένει, πλήν των 17, 21, και 22 έχουν εντόπιση στην κλαστική μάζα της μειο – πλειοκαινικής ακολουθίας της Βόρειας Εύβοιας, η οποία πληροί αντίστοιχη τάφρο της Μεσοζωικής δομής της γεωτεκτονικής ζώνης Ανατολικής Ελλάδος (βλ. Τοπογραφικό Χάρτη).

Η ακολουθία αποτελείται από κροκαλοπαγή, χαλικοπαγή, ψαμμίτες και μάργες με κυριαρχία της αδράς κοκκομετρίας και με το μαργαικό μέλος αραιά παρενεσπαρμένο, αλλά σχεδόν παντού, ή

διακεκριμένο.

Η σύνθεση των αδρών μελών είναι πολυγενής συνήθως από ανθρακικά ( : ασβεστολιθικά CaCΟ3 , δολομιτικά : ( Mg, Ca) CΟ3 ) και οφιολιθικά κλάσματα με κατά τόπους ιδιαίτερα αυξημένη την παρουσία των τελευταίων.

Τα οφιολιθικά κλαστικά στοιχεία της κατά τα άνω ακολουθίας ( : περιδοτιτικά (Mg, Fe)2 SiΟ4, σερπεντινικά Η4 Mg3 Si2 Ο9 κττ),αλλά και ανθρακικά του μαγνησίου ( : λευκόλιθος, δευτερογενής:

MgCO3 ) είναι οι τροφοδότες για τις αυξημένες περιεκτικότητες σε ιόντα μαγνησίου των νερών των αξιολογούμενων θέσεων.

Οι θέσεις 17, 21, και 22 έχουν εντόπιση σε περιδοτιτική μάζα και οι 21, 22, ειδικότερα, στην γειτονία διακεκριμένου μαγνησίτου ( : MgCO3 ) υπό μορφή πλεγμάτων φλεβιδίων ή διακεκριμένων φλεβών.Η ενδοχωρική εντόπιση των πλείστων θέσεων και της τροφοδοτούσης υδροφορίας των, καθώς επίσης η ποταμολιμναία παλαιογραφική προέλευση της κλαστικής ακολουθίας, απαλλάσσει το ιοντικό περιεχόμενο των νερών από θαλάσσια εισφορά ( ιόντα νατρίου,χλωρίου).

Θαλάσσια εισφορά ,πάντως ελαφρά, αναγνωρίζεται από τις θέσεις 20 και 21 ( γεωτρήσεις) στην παραθαλάσσια ζώνη και ιδιαίτερα ελαφρά σε άλλες θέσεις εκ της διαδικασίας αιολικής μεταφοράς κατακρήμνισης - εξάτμισης εμπλουτισμού.

3.

Η ΧΗΜΙΚΗ - ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Στην συνέχεια συζητούνται τα αποτελέσματα χημικών αναλύσεων δειγμάτων νερού που συνελέγησαν από τον Δήμο Ελυμνίων και από τις θέσεις που συζητούμε και φαίνονται στον

Χάρτη.

Γενικώς, επικρατούντα στοιχεία είναι το Ca ή Mg όσον αφορά τα κατιόντα και το HCO3 όσον αφορά τα ανιόντα.

Το Ca υπερέχει στα δείγματα 1,2,3,13,14,16,17 και 23,δηλαδή στο 1/3 των δειγμάτων, ενώ το Mg υπερέχει στα 2/3 αυτών.

Ειδικότερα:

- Το pΗ, μετρημένο στο Εργαστήριο και σε θερμοκρασία 25 ο C,

είναι μεταξύ 7 και 7.8, ώστε να του αναγνωρίζομε κύμανση εντός των συνήθων φυσικών επιπέδων

- Η ηλεκτρική αγωγιμότητα σε 5 δείγματα ( 3,17,18,19 και24) είναι χαμηλότερη των 600 μS/cm. Σε 12 δείγματα η αγωγιμότητα κυμαίνεται από 600 έως 700 μS/ cm ( : 1,2,5,9,10,11,12,13,14,15,16 ), σε 4 δείγματα ( : 53,7,8,22 ) από 700 έως 800 μS/cm και μόνο σε 3 δείγματα ( : 6,20,21 ) η

αγωγιμότητα υπερβαίνει τα 800 μS/cm

- Η περιεκτικότητα σε ιόντα ασβεστίου ( Ca ) κυμαίνεται από πολύ χαμηλή 19.2 mg/l ( : 5,11,12 ) έως 85 mg/l (: 1 ) με το πλείστο των δειγμάτων στην περιοχή τιμών 30 έως 60 mg/l

- Η περιεκτικότητα σε ιόντα μαγνησίου ( Mg ) κυμαίνεται από 39.9 mg/l ( δείγμα 16 ) έως 98.3 mg/l ( δείγμα 6), ενώ σχεδόν στο 80 % των δειγμάτων ευρίσκεται στην περιοχή τιμών 40 έως 80 mg/l. Σε 15 δείγματα η περιεκτικότητα σε ιόντα μαγνησίου είναι μεγαλύτερη των 50 mg/l

- Περίπου 20 % των δειγμάτων δίνουν περιεκτικότητα σε ιόντα νατρίου ( Na ) πάνω από 20 mg/l ( : 11,20,21,22,23,24 ). Στα υπόλοιπα οι τιμές κυμαίνονται από 6.9 έως 19.8 mg/l Η συγκέντρωση σε ιόντα καλίου ( Κ ) είναι χαμηλή ( : 0.4 έως 0.8 mg/l ) και μόνο στο δείγμα 20 η τιμή ανέρχεται στα 1.6 mg/l

- Η συγκέντρωση σε ιόντα χλωρίου ( Cl ) είναι γενικώς πολύ χαμηλή, κυμαινόμενη από από 17.7 mg/l ( : 3, 17 ) έως 70.9 mg/l (δείγμα 20 ). Γενικώς, 21 δείγματα έχουν συγκέντρωση μικρότερη των 34 mg/l

- Η συγκέντρωση σε ιόντα θειικά ( SO4) είναι επίσης πολύ χαμηλή, κυμαινόμενη από 4.8 έως 25 mg/l και μόνο στο δείγμα 21 ανέρχεται στα 29.3 mg/l

Η συγκέντρωση σε ιόντα νιτρικά ( ΝO3 ) είναι στην πλειονότητα μηδενική, με εξαίρεση την πολύ χαμηλή συγκέντρωση στα δείγματα 9,11,14 που είναι 3.1 mg/l και στο δείγμα 16 που είναι 6.2 mg/l

- Οι δείκτες μόλυνσης, ως νιτρώδη και αμμώνιο (ΝO2, ΝΗ4) είναι αρνητικοί

- Η σκληρότητα (ολική) κυμαίνεται από 284 mg/l ως CaCO3 ( δείγμα 24) έως 524 mg/l ως CaCO3 (δείγμα 6 ) με συνήθεις τιμές από 310 έως 477 mg/l ως CaCO3

Είναι εμφανής η υπεροχή της παροδικής έναντι της μόνιμης σκληρότητας, οφειλόμενη σε ανθρακικές ενώσεις των Ca, Mg που υπερτερούν σε όλα τα δείγματα Εκ της πολύ χαμηλής γενικά περιεκτικότητας στα κυρίαρχα ιόντα, κρίνομε βάσιμο ότι και το περιεχόμενο σε ιχνοστοιχεία είναι

πολύ χαμηλό και εν γένει κάτω των επιτρεπομένων άνω ορίων για υδρευτική χρήση.

4.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ -ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ι)Γενικώς η ποσιμότητα των νερών από όλες τις θέσεις είναι πολύ καλή, όπως φαίνεται και

παραστατικά στα διαγράμματα C.Water1ot.

Μόνο από 2 θέσεις ( : 20, 21 ) θεωρούμε την ποσιμότητα έως ικανοποιητική.

ιι)Είναι αξιοσημείωτη η έλλειψη μόλυνσης των υδροφοριών ,που τροφοδοτούν τις θέσεις υδροληψίας σε ότι αφορά τα νιτρώδη, νιτρικά, αμμωνιακά και θειικά ιόντα ( ΝΟ2, ΝΟ3, NH4,SO4 ).

ιιι)Οι περισσότερες θέσεις ( : 15 ) δύνανται να προσφέρουν νερό με τον χαρακτηρισμό Μαγνησιούχο Νερό .. , δηλαδή με συγκέντρωση σε ιόντα μαγνησίου μεγαλύτερη των 50 mg/l και συγκεκριμένα οι 4,5,6,7,8,9,10,11,12,15,18,19, 20,21,22 , ενώ 19 θέσεις δύνανται να προσφέρουν νερό με τον χαρακτηρισμό .. Νερό κατάλληλο για δίαιτα πτωχή σε Νάτριο δηλαδή με συγκέντρωση σε ιόντα νατρίου μικρότερη των 20mg/l και ειδικώτερα οι θέσεις 1,2, 3,4, 5, 6, 7,8, 9, 1 Ο, 12, 13 , 14, 15 , 16, 1 7, 1 8, 19, 23—και πάντοτε σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 433/83, Παράρτημα ΠΙ, Παραγ. 2, Αρθρο 9.

ν) Από τις θέσεις 4,5,6,7,8,9,10,12,15,18,19 δύναται να αποληφθεί νερό και Μαγνησιούχο και

κατάλληλο για δίαιτα πτωχή σε Νάτριο

νι ) Τα νερά από όλες τις θέσεις, κατ' αρχήν, σε ότι αφορά την γενική χημική υδρογεωλογική τους

εικόνα μπορούν να εμφιαλωθούν και να διατεθούν σε εμπορία τους, ιδιαίτερα δε τα νερά των θέσεων της παραγράφου / ν / έχουν αυξημένα ποιοτικά προσόντα.

νιι) Οι υδρογεωλογικές λεκάνες τροφοδοσίας των θέσεων ελέγχονται, κατ' αρχήν καθαρές,ελεύθερες αξίας λόγου ανθρωπογενούς απειλής και χωρίς να προοιωνίζεται τέτοια στο μέλλον. Η μόνη δραστηριότητα φαίνεται να είναι η άγρια ζωή.

νιιι) Πάντως ,σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται μικροβιολογικός έλεγχος των νερών.

Αθήνα, Ιούνιος 2000

ΟΙ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΟΙ

Α Κ ΒΙΤΩΡΙΟΥ - ΓΕΩΡΓΟΥΔΗ

Υδρογεωλόγου, Αν. Διευθυντού

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ ΚΟΥΝΗ Υδρογεωλόγου , Διευθυντού